GEHOORBESCHERMING VOOR DE JACHT: NIET IN DOVEMANSOREN
Schieten zonder gehoorbescherming beschadigt je gehoor permanent. Ook al na één onbeschermd schot. Zo eenvoudig is het. Er zijn een hele hoop jagers en sportschutters - zeker de oudere generatie - die in meer of mindere mate last hebben van gehoorverlies, zelfs doofheid. Ooit werd gehoorbescherming gezien als niet noodzakelijk, niet stoer zelfs. Die tijden zijn gelukkig voorbij. Het hoort gewoon bij verantwoord schieten - en jagen - met vuurwapens. Vandaar gaan we in dit artikel dieper in op wat horen eigenlijk is, hoe je je gehoor kan beschadigen en op welke manieren je het optimaal beschermt.
ONBESCHERMDE OREN LIJDEN
Hoe horen we eigenlijk? Het buitenoor bestaat uit de oorschelp en de gehoorgang. Dit deel, ons oor, dient om geluidstrillingen op te vangen. Daarnaast heb je het middenoor met drie gehoorbeentjes. Dit systeem zet de geluidstrillingen uit de lucht om in mechanische trillingen en geeft ze door aan het binnenoor. Dit laatste bestaat uit het slakkenhuis met daaraan de gehoor- en de evenwichtszenuw. Het slakkenhuis is het orgaan dat verantwoordelijk is voor de geluidswaarneming. Hier vindt de omzetting plaats van mechanische trillingen naar zenuwimpulsen. In het slakkenhuis ontstaan er golfbewegingen waardoor de haarcellen in het binnenoor gaan bewegen. Worden de haarcellen geprikkeld, dan zenden zij zenuwimpulsen door via de gehoorzenuw naar het deel in de hersenen dat instaat voor de verwerking van geluid, ook wel het hoorcentrum genoemd. Wanneer het oor wordt blootgesteld aan excessief harde geluiden - zoals bij een geweerschot - worden de haarcellen in het binnenoor overgestimuleerd, waardoor ze in het slechtste geval afsterven. Eens de haarcellen beschadigd, of dood, zijn, is de schade onherroepelijk. Ze worden immers niet vervangen. Daarom is het zo belangrijk om die haarcellen zo goed mogelijk te beschermen.
GELUIDSDRUK
Een geluid, misschien nog beter als geluidsdruk, wordt gemeten in decibel (dB). De geluidsdruk van een normaal gesprek op een afstand van één meter bedraagt 40 tot 60 dB. Tot zover geen probleem. Daarnaast kan het oor blootgesteld worden aan korte momenten van geluidsdruk boven de 120 dB zonder permanente schade. Dit soort geluidsniveau kan echter wel al oncomfortabel aanvoelen en zelfs pijn doen. Het is de lange termijn blootstelling aan geluidsdruk van meer dan 80 dB die permanente gehoorschade kan veroorzaken. Regelmatig schieten zonder gehoorbescherming kan de haarcellen in ons binnenoor gradueel beschadigen, schot na schot, en gehoorverlies veroorzaken.
Laten we concreet de geluidsdruk van een schot uit een vuurwapen bekijken. Eén enkel schot van een buks in kaliber .30-06 Springfield creëert een geluidsdruk met een piek tot 170 dB op een afstand van één meter. Zelfs een .22 Long Rifle randvuurpatroontje veroorzaakt nog altijd meer dan 130 dB geluidsdruk. Een 12ga hagelpatroon zorgt voor 150 dB geluidsdruk, net zoals de meeste kalibers voor handvuurwapens. Een ochtend op de ganzen of een rondje kleiduifschieten zonder gehoorbescherming is daarom al nefast voor je oren. Laat staan dat je dit elke week, jaar in, jaar uit doet. Exact, er treedt gehoorschade op. En er is geen mogelijkheid om dit om te keren. Enkel om het te voorkomen.
TYPES GEHOORBESCHERMING
Het waarom van gehoorbescherming is intussen wel duidelijk. Het is een must als je met vuurwapens omgaat,in het veld of op de schietbaan. Er zijn echter heel veel mogelijkheden om je gehoor te beschermen, van eenvoudig en efficiënt tot high tech op maat gemaakt. Gehoorbescherming kan grofweg onderverdeeld worden in twee groepen, oordoppen en oorkappen. Beide types zorgen ervoor dat schadelijke geluidsdruk uit je binnenoor geweerd wordt.
Oordoppen
Oordopjes uit schuim zijn de meest voorkomende en goedkoopste manier om je gehoor te beschermen. Deze rol je op tussen duim en wijsvinger tot ze een dun staafje vormen dat je in de gehoorgang stopt. Eens op zijn plaats, zet het schuim terug uit waardoor de gehoorgang volledig afgedicht wordt. Oordopjes uit silicone bieden een gelijkwaardig alternatief. Deze oordopjes uit zowel schuim als silicone zijn een slechts een beperkt aantal keer te gebruiken. Vaste, massieve oordopjes zijn eveneens verkrijgbaar en veel duurzamer. Deze blokkeren de gehoorgang eerder door hun conische vorm dan door expansie zoals bij de flexibele dopjes. Het grootste voordeel van oordoppen is hun zeer beperkte omvang en het feit dat ze daardoor niet in de weg gaan zitten bij het schieten. Het gevoel om constant twee doppen in je gehoorgang te hebben is daarentegen niet het meest comfortabele wanneer je ze urenlang draagt. Daarbij is het lastig communiceren met je collega’s als je zulke dopjes draagt.
Oorkappen
Ze zien er een beetje uit als de winterse oorwarmers van je dochter of de hoofdtelefoon waarmee de buurjongen naar muziek luistert. Oorkappen bestaan uit twee kapjes, meestal uit kunststof, die gevoerd zijn met geluidsabsorberend materiaal en verbonden zijn met een hoofdband. Omdat je deze kappen over je oren draagt, en er dus niets in je gehoorgang zit zoals bij doppen, zijn kappen veel comfortabeler om te dragen. Ze zijn echter veel omvangrijker dan doppen en kunnen dan ook hinderen bij het schieten.
Actieve gehoorbescherming
De types gehoorbescherming die we tot hiertoe besproken hebben, zijn telkens passieve beschermers. Ze dienen hoofdzakelijk om geluid af te blokken. Elk geluid. Dit betekent dat zachte, niet schadelijke geluiden, zoals dierengeluiden, maar ook de woorden van je jachtmaat, afgeblokt wordt. Niet echt handig wanneer je voor de voet jaagt met enkele vrienden of het wild wilt horen naderen door het struikgewas bij een drukjacht. Dit is net waarom er eerder geavanceerde, actieve types van gehoorbescherming werden ontwikkeld. Dit type actieve, elektronische gehoorbescherming, beschikbaar in zowel oordoppen als -kappen, laat ‘gewone’ geluiden door maar filtert schadelijke geluiden en blokt ze af. De volgende stap is gehoorbescherming die bepaalde geluiden zelfs gaat versterken. Zie het als een verrekijker voor je oren. Ook mogelijk is gehoorbescherming die via bluetooth gekoppeld wordt aan je mobiel of een walkie talkie. Helemaal luxe zijn actieve, elektronische oordoppen die helemaal op maat van je gehoorgang gemaakt worden.
DOE ER IETS MEE
Eigenlijk is de vraag niet: wil je überhaupt gehoorbescherming, maar wel welk type je wil. De noodzaak om je gehoor te beschermen als jager is overduidelijk. Iedereen heeft wel een oom, opa of oudere jachtvriend die heel slecht, of niet meer, hoort. Dit wil je toch niet voor jezelf? Passieve gehoorbescherming is het absolute minimum, terwijl actieve gehoorbescherming zoveel mogelijkheden biedt. Gehoorbescherming is als een goed zakmes. Je hebt het best constant bij de hand en het komt altijd van pas.
Reactie plaatsen
Reacties